borhakkinda
Niğde iline bağlı Bor ilçesi Melendiz dağı eteklerinde yer alır.Konya ovasının başladığı yerlerden biri üzerinde kurulmuştur.İlçede karasal iklim hakimdir. 2009 nufus verilerine göre genel nufus 60.248,merkez nufus 37.566 dır.Bor ilçesinin köyleri;Badak, Balcı,Bayat,Bereke,Emen,Gökbez,Halaç,Havuzlu,Karacaören,Karamahmutlu,Kavuklu,Kayı,Kaynarca,Kılavuz, Kızılkapı,Kürkçü,Obruk,Okçu,Postallı,Seslikaya ve Tepeköy'dür. Ekonomisi büyük ölçüde tarıma ve hayvancılığa dayalıdır.Elma,üzüm,kayısı,kiraz,armut,vişne,dut gibi meyveler yetişir.Kayaaltı,Kızılyer,Sinandı,Bulgarcık,İftiyan,Çakılbahçe gibi tarıma elverişli mevkiler vardır.Tarımsal sulama yeterli değildir.Tahılgiller,sebze yetiştiriciliği diğer tarımsal faaliyetlerdir. Yetersiz de olsa sanayi tesisleri bulunmaktadır.Şeker fabrikası,deri işleme tesisleri,küçük çaplı mobilya üretim atolyeleri,askeri lavazım tesisi gibi kuruluşlar vardır.Ekonomik potansiyeli gittikçe azalmaktadır. Bor çevresinde ilk yerleşimler Cilalı Taş Devri (M.ö.8000-m.ö5000) izlerini taşır.Balcı köyü sınırları içinde Ballıkaya civarında Taşlı tepe'de cilalı taş yerleşimine ait mezar kalıntıları vardır.Üzerinde yeterli araştırmalar yapılmamıştır.Yine aynı bölgede Tırhas mevkiinde erken hıristiyanlık dönemine ait yeraltı şehri vardır. Daha yaygın yerleşimlere Hitit döneminde rastlanmaktadır.Pınarbaşı Höyük,Tyana Hitit dönemi yerleşimleridir. Tyana(Kemerhisar) Roma döneminde Ortadoğunun önemli ve gelişmiş kentlerinden biriydi. Bor'un şimdiki yerleşimi 12.yüzyıl civarındadır.Bor ilçesi Türkmen aşiretleri tarfından kurulmuştur. Çeşitli dönemlerde hemen hemen tüm Türkmen boylarından yerleşenler olmuştur.İlk yerleşim Kala mevkiindeki kale ve civarınadır.Anadolu Selçuklu döneminde Niğde'nin savunulması amacıyla kurulan ön karakol niteliğindedir. Evliya Çelebiye göre 17. yüzyılda kale içerisinde bir cami ve elli hane bulunmaktaydı. İlhanlı valisi olarak yörede yönetimde bulunan Eratnaoğlu Mehmet Bey döneminde yerleşim kale dışına genişlemiştir. Karamanoğulları'nın 1470 yılına kadar süren egemenlikleri döneminde Sarı Saltuk Türbesi(1360),Vusta Mescidi(1408), Sultan Alaatin Camii(1410),Cullah Mescidi(1429),Karakaya Mescidi,Sırrıoğlu Mescidi,Hacı Kemal Mescidi, Hacı Muhsin Mescidi,Eski Hamam(1417) gibi yapılar inşa edilmiştir. Bor ilçesi 1470 yılında Osmanlı yönetimine geçmiştir.1507 yılına kadar köy niteliğinde olan Bor,1518'de nahiye,1584'de ise kaza olmuştur.1530 tarihinde 13 mahalle,477 hane takriben 3.000 nufusa sahipti. 1530 tarihinde mahhale adları;Mescid-i Uğurlu,Mescid-iSırrı,Mescid-i Hacı Pir Ahmet,Mescid-i Hacı Kemal Mescid-Hacı İsmail,Karakaya,Sufiyan,Cullah,Piri Fakih,Vusta,Zimmiyan şeklindedir.Mahalleler genelde kurucularının adını alır. Bor ilçesi gelişimini Osmanlı döneminde de sürdürmüştür.Sokullu Mehmet Paşa 1573 yılında Paşa cami,bedestenve hamam inşa ettirmiştir.1584 tarihinde 1469 hane takriben 7.000 nufusa ulaşan Bor'da Belkız Mescidi(1504), Kör İsmail Camii(1708)İlaldı Camii(1708),Saray Mahallesi Mescidi,Sufiyan Mescidi,Kahvecioğlu Mescidi, Hacı Osman Çeşmesi(1626),Külhan Çeşmesi(1665),Künkbaşı Çeşmesi(1835) gibi eserler inşa edilmiştir. Bor'da 1637-1675 tarihleri arasında barut imalathanelerinin olduğu bilinmektedir.17.yüzyılda Bor'u ziyaret eden EvliyaÇelebi Bor hakkında şu bilgileri verir: "Niğde Sancağına bağlı kazadır.Hüman Çayı üzerinde barut değirmenleri bulunmaktadır.Bor Kalesi eski yapı bir kaledir.Kayalık üzerine beşgen şeklinde inşa edilmiştir. Kale içinde 50 adet ev Şeyh İyas Camii vardır.Çarşı yakınında Cami-i Atik,Sultan Alaatinindir.Sokullu Vezir Camii çarşı içindedir.Altında 60 adet dükkan bulunan arasta vardır.Hacı Mahmut mahallesinde Çayırlı Camii ve Orta Mahhalle Camii minareli olup,Sofuyan Camii minaresizdir.Bundan başka 46 mescid vardır.Her camide Medrese bulunur.Gözlü Sultan ve Kısbi Mustafa Efendi tekkeleri kale içerisindedir.Sarı Saltuk Türbesi eski mezarlıkta yer alır.Çarşı içinde üç adet han vardır.Çeşitli sulu üzümleri,kuş üzümü ve köfteri meşhurdur". Köfter yapımı günümüzde de sürmektedir.Üzüm şırası ve nişastadan yapılan bir yiyecektir. 18.yüzyılda Celali isyanlarından oldukça etkilenen Bor 1868 yılında 6937 nufusa sahipti.1870!de Bor'da 30 civarında cami ve mescid,15 medrese,1 kilise,2 sıbyan mektebi,4 hamam, ve 750 dükkan,3 han,15 kahvehane,1 bezirhane,1 tabakhane bulunuyordu. 1896'da Bor 2082 hane ve 8813 nufusa sahipti.19.yüzyılda demiryolu geçmesiyle ticari faaliyetler canlanmış,Tanzimatın getirdiği yeniliklerle devlet dairelerinin oluşumu başlamıştır.19.yüzyıl başlarında Hükümet Konağı,Belediye, Askerlik Şubesi gibi kurumlar oluşmuştur.1906'da Bor ilçesinde 8130 nufus bulunmakta ayrıca Hükümet Konağı, Rüştiye Mektebi,11 sıbyan Mektebi,3 kütüphane,6 medrese,3 tekke,çok sayıda camii ve mescid,2 kilise,700 dükkan, 30 mağza,12 kahvehane,8 han,1 bedesten,1 mezbahane,2 yağhane,3 kiretmihane,4 hamam,10 fırın,50 tabakhane,60 değirmen, 3.000 civarında halı tezgahı bulunmaktaydı. 1916 yılında hastahanenin olmadığı Bor'da iki tabib ve 1 eczahanenin olduğu bilinmektedir.Bu dönemde halı,kilim, bez dokuma,meşin,gön,kösele,yemeni(bir tür ayakkabı),çarık,postal,çizme,nal,mıh,tarımsal el aletleri gibi üretimler yapılıyordu.1922'de Bor 3.500 hane ve 12.000 nufusa sahipti.Atolye şeklinde tabakhaneler ve keçehaneler vardı.Deri işlemeciliği günümüzde devam etmesine rağmen keçe yapı yok olmak üzeredir. Milli mücadele Döneminde Çukurova bölgesi işgal edildiğine Niğde'de bulunan 41.Tümenin mevcut askerleriyle Niğde bölgesinden oluşturulan gönüllüler Pozantı bölgesini savunmuşlar ve her türlü lojistik desteği vermişlerdir.Sivas Kongresine Hali Hami(Mengi) katılarak Milli Mücadeleye Bor'un temsil ve katkısı sağlanmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra,Hükümet Meydanında bir han yapılmış,Paşa Camii karşısındaki buğday pazarı taşınmış,tabakhaneler Acıgöl civarına alınmıştır.Ayrıca bazı yollar ve meydanlar kesme taşla döşenmiştir. 1931 yılına askeri kışla yapılmış,istasyon caddesi üzerinde kurulan motorlu elektirik santrali ile şehre günde bir kaç saat elektirik verilmeye başlanmıştır.1954 yılında kala civarına su gücüyle çalışan bir elektirik santrali yapılmıştır. 1941 yılında 1 orta okul,1960 yılında Şehit Nuri Pamir Lisesi yapılmıştır.1965 yılında 50 yataklı hastahane inşa edilmiştir.1963 yılında 600.Levazım Ana Depo ve Fabrikası kurulmuştur.1967 yılında Akkaya Barajı, 1970 li yıllarda şeker fabrikası yapılmıştır. 2.000 yılında toplam 29.804 nufusa sahiptir.Bu dönemde özel sektör tarafından çevreye yapılan fabrikalarla ekonomik gelişme sağlanmışsa da yeterli değildir.Niğde ilinin yakın olması(15.km),Kayseri,Konya,Adana gibi ticari potansiyeli yüksek iller arasında kalmasınedeni ile geçmiş tarihlerdeki gelişmişlik düzeyinin çok gerisinde kalmıştır.Son yıllarda çevre yollarının açılması,yeni binaların inşa edilmesi şehrin çehresini değiştirmeye başlamışsa da yeterli düzeyde değildir. Bordan Resimler:
