Halksiiri
Aşığı kurşunlamak.
Akla karayı seçmek.
Arka eteğinde namaz kılınmaz. (Güvenilmez insan).
Ayran geven.
Anasından emdiği süt burnundan gelmek.
Aklını peynir ekmekle yemek.
Azı karar çoğu zarar.
Abuk sabuk konuşmak..
Arının yuvasına çöp sokmak.
Aşağı yalaktan yem yemez.
Arpası fazla gelmek.
Bizim it bolta getirdi mi?
Boyu kavak, aklı savak.
Buldukça bunamak.
Çala çala bir havaya benzetmek.
Çene değil, Bor bezinden kötü.
Eşeğin aklına karpuz kabuğu düşürmek.
Göbeği sivişmek(Anlatmada çok güçlük çekmek).
Hoşkaş kesmek (Çok yorulmak). .
Önce refik(arkadaş), sonra tarik (yol).
Tencere tava, hepsi bir hava.
Her kayada bir yel eser, gönül umduğu yere küser.
Aşığın kırk, kırk para, ama ütülmesi ayıp.
Koça boynuz yük değildir.
Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık.
Yapalağın yavrusu, gözüne şahin görünür.
Al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur.
Yattığı ahır sekisi, söylediği İstanbul Türküsü.
Akıllı düşünene kadar, deli vurur, yatırır.
Al Allah delini, zapteyle kulunu.
Allı evlendi, güllü gelin oldu.
Anası elden geldi, danası ele gidecek.
Aba vakti yaba, yaba vakti aba.
Aptal ata binmiş, bey oldum sanmış
Aptalın karnı doyunca gözü yolda olur.
Acele etsen de is olacağına varır
Acemi nalbant gavur eşeğinde öğrenir.
Acı acıya, su sancıya, kes avrat bir soğan daha.
Acı dil insanı dinden, tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
Acı patlıcanı kırağı çalmaz.
Aç doymam sanır, tok acıkmam sanır.
Aç it fırın damı deler.
Açma kutuyu, söyletme kötüyü.
Adam adama lazım olur.
Adamın alası içinde, hayvanın alası dışındadır.
Baskısız çalıyı yel alır.
Bahar derdi, güz derdi, oğlan derdi, kız derdi.
Bağa bak üzüm olsun, istemeye yüzün olsun.
Bir tuzsuz bir tuzluyu, yalaya yalaya tüketir.
Bir çiçekle yaz olmaz.
Çanağında ziftin olsun, Bağdat'tan alıcısı gelir.
Çıktı Şubat, girdi Mart,al döşeğini yerine yat
Dost kusura bakmaz,düşman hizmet beğenmez.
Deli kendinden deliyi görünce, deyneğini saklar.
Düşmanın karınca bile olsa, sen onu merdane bil.
Dert iğneyle girer, çuvaldızla çıkmaz.
Geçti Bor'un pazarı, sür eşeğini Niğde'ye.
Gevezeyi cehenneme almışlar, odun yaş diye bağırmış.
Gelin ata binmiş, gör kimin kapısı.
Hacı emmim eşeğe binmiş, ayakları yerde sürünür.
KEMALÎ BABANIN ŞİİRLERİ
| |
|
| |
BİR GÜN ALTUNHİSAR'DA AÇ KALMIŞ :
Ortaköy'den çıktım gannım acıkdı
Hamdolsun hûda'ma gören olmadı
Dun ekmek yediğim gavim gardaşlar
Halin nice deyi soran olmadı
Erenler elinden sundular meyi
Galdı damağımda pek eyi
Başımı gözümün zekatı deyi
Çıkarıp on para veren olmadı
Buyur baba gayfaltı et gayfe iç
Bana bu teklifi deyen olmadı
Bu iş aşikare hilafım yokdur
Kemali halinden bilen olmadı
****
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
Ekinine ırgat gittiği kara dana lakablı kişiye:
İsdemem n'idiyim yarım orağı
Senden eyi çarşıların barağı
On,yirmi adımda dutdu süreği
Arkamda önümde gez Gara Tana
On,yirmi adımdan el mi dutulur
Kokar guyruk pilava mı gatılır
Keçen bitli,içinde mi yatılır
Eyi bi kilim yaz gara tana
Zabahdan galkar da yumaz yüzünü
Çapak bağlar iki gözünü
Hayır hasanete yormaz özünü
Sana bunlar bile az gara tana
İblis,melun gibi hileye sapdı
Sana bu esmarı Kamali yakdı
İsdersen derimi yüz gara dana
***
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
EKİNLİK
Ne elimde orak ne de ennik var
Ne yığın görünür ne ekinnik var
Ne bi cannı mahluk ne de şennik var
Bir ıssız çöllere düşdüm ağlarım
Bu garip serime etdiğim cefa
Tol tırman olsada bulaydım vefa
İsterdim her zaman süreydim sefa
Goygun yerlerimi deşdim ağlarım
Damağım gurudu ağzım acıdı
Elim şişdi ayaklarım ocudu
Kemali der yetişdirin bocudu
esgi vatanımdan göçtüm ağlarım
*******
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
Bir gün Altunhisar'da aç kalmış
Gopup dalına çıkdığım
Vurup paltayı yıktığım
Yörü kökünü söktüğüm
Erik bağları batırdı
Geder bağiçine gos gos
Olur seninle bir dost
Ala garga denilen fos
Coruk bağları batırdı
Lebinden şeker ezilmiş
Ale gözleri süzülmüş
Yörüğün fikri bozulmuş
Yörük bağları batırdı
Kimi haksız kimi haklı
Nedir bu yörüğün aklı
Goyuvermez yakacıklı
Yirik bağları batırdı
Hakkın deli divanesi
Sorun hanesi neresi
Aliboğlu'nun anası
Uruk bğları batırdı
Sana derim deli yörük
Yokmu sende gızırgı ut
Bir kerede sözümü dud
Ayrık bağları batırdı
Kemali derdini deşdi
Görülmez dağları aşdı
Buralardan geldi geçdi
Yörük bağları batırdı
****
DEPREM
Emniyet yoğumuş dünya fanide
şöyle bi sallandı zemin-i zaman
ne guvat varımış mevla ganide
yıkıldı zannettik arş-ı asuman
ale gözden ağlamadan yaş indi
ocaklardan gaynamadan aş indi
her cebelden deve gibi daş indi
göz açıp yummaya galmadı heman
şimşek gibi şavkır gök gibi gürler
sel gibi hışılar yel gibi horlar
duyanın yüreği guş gibi farlar
tefekkür eyleyin dinleyen yaran
bi daha sallandı yatsı zamanı
teretdütde goydu ehl-i imanı
damağımız dutdu daşın dumanı
boğazdan inmedi nimet ile nan
asla yatamadık gorkulu düşle
uyan ey ahali tevhide başla
iki yüz haneli bi ULUKIŞLA
üçyüz senelikten oldu bi viran
gorkuyla geçirdik ruz ile şebi
yere düşdü gökyüzünün kevkebi
içimizden şehit düşdü üç sabi
depremin ziyanı bulmadı hitam
bi daha sallandı zabah namazı
sanırsın goyuna garışdı guzu
herkes sılasından çevirdi yüzü
gafle gafle olmuş göçüyor insan
bir zaman gülmedi bu mihnetli baş
dağlar bizim ile ediyor savaş
daha,dama çıktı bin batmanlıkdaş
genişdir yaylımı bir böyük harman
o gün için üçler gırklar gopuşdu
herkes ırızgını aldı gaçışdı
her bir daşa bir meleke yapışdı
gapıp goyuvermen aman ha aman
tufan oldu daş yerinde üzüldü
sabi çocukların benzi bozuldu
herkesin dizinin bağı çezildi
yörümeye bile galmadı deman
aman deyim yavrımha bi dışa çık
ne olur ne olmaz boşdan boşa çık
mahşar yeri gibi herkes baş açık
guruldu sanırsın olulu divan
muhacırlar gibi çıkdık harıma
hepimiz gözünü dikdi arıma
bizde çıkarmıyız acap yarına
perişan halimiz yamandır yaman
bi daha sallandı arş-ıhüdadan
gurtulmadık şiddet ile şidadan
hakim bile gaçıp çıkdı odadan
fakırı zengini olduda ihvan
gözümüze uyku girmez uyusa
gıyamadık erkeçile seyise
horoz tavık hesabı yok neyise
kesildi bisığır bi deve gurban
yıkıldı hanemiz döndü haraba
yüzümüzü sürdük hak-i türaba
esk,örenden döndü yaylı araba
o bile galmadı bir gece mihman
gelen gaymakamlar geden gadılar
tekmil geri dönüp heç durmadılar
siz bu memleketden gedin dediler
nereye gedelim bulunmuş vatan
bi hesapdan üç ay oldu bu işe
döküldü lambalar gırıldı şişe
ne söylesem hata sümme ve haşa
ginede sen bilin ey gani süphan
gayri gendin bilin biz ne bilelim
ağlayıpda göz yaşını silelim
istiğfar edelim namaz gılalım
delilimiz olsun hazreti guran
her bir cihet ile azdılar ümmet
hüda ya arz eder habibi ahmet
belkide yaklaşdı yevmi gıyamet
gendinize gelin ey ehli iman
perdeyi galdırdı gelin ile gız
iblisin rahına düşersiniz siz
bin üçyüz yirmiüç senesinde biz
söyledik bu işe bi gısa destan
bilinki mansur udar eden ALLAH
narı ibrahime nur eden ALLAH
alemleri yokdan var eden ALLAH
gösderdi gullara bi böyük burhan
acap bu devasız derde çare ne
sıtkıle dinleyip gulak verene
bu bir nasihattır gulak verene
gülmesin dinleyen ağlasın duyan
tefekkür eyleyin sırr ı settarı
mekandan münezzeh varm mı mekanı
bir anda mahveder arş ü cihanı
devlet i dünyaya olman şadüman
bir nazar eylesen dağ ile daşa
şüpesiz yarılır dağ başdan başa
mevlam ömür versin sen binler yaşa
adalet sahibi sultan hamit han
kimi hasta olmuş kimisi hamuş
kimi altın ister kimisi gümüş
varıyor gullarım sabretsin demiş
batur tarafından ağır armağan
bu bir devlet işi kolay değil zor
ilerde sıkıştı Niğde ile Bor
böyle iş insanı yarı yolda gor
yardımcımız olsun rahmetli rahman
emek vermeyince desdi mi dolar
dostdan ayrı getmez içdiğim sular
hahgınızı helal edin gayrı gonşular
olacağız bir gün yek ile yektan
yirmi dokuz gıta harehe i arz
ben söyleyim durma yaz efendi yaz
babıali gapısına itiraz
el elde baş başda ne kar ne ziyan
Garip KEMALİ der goyuver yakam
başım hali değil dört yana bakam
keşve geldi gomser gadı gaymakam
elveda çığrışdık sad hezar bir can
|
Hasan Dağı
Garlı buzlu sularından içeyim
Var mı goyağında gar Hasan Dağı
Galdır dumanını gelip geçeyim
Sana bergüzarım var Hasan Dağı
Açılmış menevşen kokar güllerin
Değme gıvamında mor sümbüllerin
Haramiler bekler her bir yolların
Düşer mi sana bu ar Hasan Dağı
Büyümüşsün vatanında elinde
Hatar vardır yağmırında yelinde
Aşıp varamadım galdım belinde
Yetiş imdadıma car Hasan Dağı
Aşığı ağlatmak layık mı sana
Gelmişim payına getmem bi yana
Ateşten kıspetler giydirdin bana
Yanar derunumda nar Hasan Dağı
Gatı mağrur olma gendini dekle
Hallacı mansur'a galdın mı bekle
Goltuğunda gizle goynunda sakla
Çıkarsa serine yar Hasan Dağı
***
|
| |
| |
|
|
| |
ÇÖKELİK
Bahar gelip taze gatık çıkıncı
Neye birhoş birhoş kokar çökelik
Gızdırıp ekmeği sıkma sıkıncı
Arasından akar çıkar çökelik
Üflerim üflerim yanmıyor ateş
onun sağlığında heç bişermi mi aş
Eğer onu her gün yersen arkadaş
Seni temelinden yıkar çökelik
Gelmez oldu bizim elin sağısı
Avşörende'de çökeliğin dayısı
İhi,yakın Çıllayık'ın guyusu
Alır çıkar bizi döker çökelik
Asla derman bırakmıyon canında
Belli durur damarında ganında
Eğer su da bulunmazsa yanında
Seni cayır cayır yakar çökelik
Kemali'yim, nic'ediyim,neyleyim
Çökelik ceddine dua eyleyim
Bakın ihvanlarım size söyleyim
Ekmeğime gatık olur çökelik
|
